Rafał Raczko Saczkowicz Puczycki herbu Ostoja

herb Wg Stanisława Mleczko¹ jest albo tożsamym z Rafałem Saczkowiczem Mleczko de Czaple, albo był synem brata jego ojca, Mikołaja (Saczki) z Saczkowa. Zarówno w opracowaniu Stanisława Mleczko¹ jak i innych autorów^2,3,4 znajdują się jednak informacje o istotnych różnicach pomiędzy nimi, np. dotyczących używanych herbów (Ostoja, a nie Łabędź), związanych z miejscami pochodzenia (pochodził z Puczyc, a nie z Czapli), dobrami posiadanymi przez Rafała Raczko Puczyckiego (Puczyce, Rusków i Czuchów) oraz pełnionymi urzędami. Rafał Raczko Puczycki pełnił w latach 1470-1495 urząd sędziego bielskiego i w latach 1484-1495 - starosty mielnickiego, na Podlasiu. Rafał Raczko Puczycki ufundował w Ruskowie kościół w 1493 r. Zmarł w 1495 r.

Miał on co najmniej czterech synów: Pawła Raczkę Saczkowicza, Bartosza Raczkę Saczkowicza, Jerzego Raczkę Saczkowicza de Puczyce et Turośnia i Jana Rafałowicza Raczkę (Saczkowicza lub Michnowicza). Bartosz Raczko był kanonikiem wileńskim, a synowie Jerzego Raczki (Rafał i Paweł) byli bezdzietni, a więc na nich zakończyła się rodzina Raczko. Paweł Raczko Saczkowicz był w latach 1511-24 wojskim ziemi bielskiej. Miał on synów Jana i Stanisława oraz córkę Zofię. Zmarł przed 1531 r. O Jerzym Raczce (Puczyckim) herbu Ostoja, który na początku XVI wieku jako szlachcic litewski stanął stanął przy boku Jana Radziwiłła w zwycięskiej bitwie pod Kleckiem, napisał Maciej Stryjkowski w poemacie "O bitwie z Tatary pod Kleckiem"¹¹:

"... Jak który mógł, dzielności swojej dokazował,
A usilnie ojczyzny w upadku ratował.
Lecz Raczko więtszy odniósł dank rusznicą swoją,
I Radziwiłłów marszałek takiż strzelbą dwoją.
Dwa tylko ze dwu rusznic Tatar nazad wsparli."

Od Stanisława Mleczko¹ i z innych źródeł⁴ wiemy także, że Jan Rafałowicz Raczko herbu Ostoja*), syn Rafała Raczko Saczkowicza Puczyckiego herbu Ostoja miał synów: Jana Janowicza i Macieja (Masia). Po 1516 r. Jan Rafałowicz Raczko posiadał majątki: Ugjany (Łukjany), Podubise i Laskowo we włości Ojgarolskiej w pow. rosieńskim (k. Kowna) oraz Gruszewo w pow. upickim (k. Poniewieża). Prawdobodobnie wtedy już przeniósł się z Podlasia z rodziną na Żmudź, do wniesionego przez żonę z domu Kiborotowiczówną herbu Jastrzębiec majątku w Kiborotyszkach k. Wyłkowyszek. Była ona córką Michała Kibortowicza herbu Jastrzębiec, ciwuna ożskiego i przełomskiego na ziemi lidzkiej.

*) z tej linii wywodzi się rotmistrz JKM poseł na sejm konwokacyjny w 1764 r. Jakub Raczko, zmarły w 1797 r. w Popowie k. Liwa, od którego z kolei i jego syna Grzegorza Raczko wywodzi się kilkusetosobowa rodzina Raczko zamieszkująca głównie w woj. mazowieckim (www.raczko.com.pl)

Tekst nadesłany przez Pana Waldemara Raczko

Bibliografia:

Stanisław Mleczko: Mleczko, Raczko, Saczko i Łyczko. Przyczynek do kwestyi ustalania się nazwisk szlacheckich w XV wieku. Lwów, 1912, s. 18-21, 120-197.
Janusz Stankiewicz: Genealogia, przodkowie, forum dyskusyjne. Drobna szlachta na Podlasiu w XVI w. www.stankiewicz.e.pl.
Marek Kietliński, Krzysztof Sychowicz, Wojciech Śleszyński: Kościoły a państwo na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim. Źródła i stan badań. Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych w Warszawie. Instytut Historii Uniwersytetu w Białymstoku i inni, s. 43.
Andrzej Jakubowicz: Diecezja drohiczyńska. Dekanat sarnacki. Parafia św. Izydora - Rusków. www.drohiczyn.opoka.org.pl.