Patków Ruski

Patków Ruski - wieś na południowym Podlasiu, położona 7 km na północ od Łosic.

Pierwsze wzmianki o Patkowie pochodzą z XV wieku, kiedy to Patkowice zostają nadane Grzymkowi herbu Korczak, podsędkowi drohickiemu, przez księcia mazowieckiego Janusza I. W późniejszych czasach do nazwy Patkowice został dołączony człon Ruski, co świadczy o zamieszkiwaniu wsi przez ludność pochodzenia ruskiego. Wielokrotnie zmieniał właścicieli, należał do Patkowskich, Dziadkowskich, Radziszewskich, Ciecierskich, Lewińskich, Grodzickich, Kowalskich, Faytt'ów, Chyżyńskich, Heltmanów i w końcu od 1944 r. Skibińskich.

Znajdował się tu drewniany dworek zbudowany w pierwszej ćwierci XIX w. przez Józefa Grodzickiego. Budynek był konstrukcji zrębowej, na rzucie prostokąta. Oszalowany, z gankiem na osi, o układzie wnętrz dwutraktowym. Czterospadowy dach był pokryty gontem. Przetrwał do końca II wojny światowej.

Pod kątem prostym do dworu usytuowana była drewniana oficyna. Posiadała ganek na kolumienkach. Niestety również nie dotrwała naszych czasów. Obecnie na terenie majątku znajduje się fabryka betonu. Jedynymi pozostałościami po dworze i zabudowaniach jest fragment dawnej alei.

W Patkowie Ruskim i pobliskich Niemojkach często bywał Stefan Żeromski w okresie pobytu w Łysowie (1889-1890), a swoje wrażenia odnotował w "Dziennikach".

Patków - młyn

Na wschód od Patkowa, na brzegu rzeki Toczna znajduje się stary młyn wodny wybudowany w I. poł. XX w, otoczony świerkami.

Po przebudowie mieści się tu przepiękny hotelik "Kamienny Młyn Wodny Łowczego", który można wynająć.

Więcej ciekawych informacji można znaleźć na stronie patkow.com

Patków Józefów

Majątek Patków Józefów powstał w wyniku podziału majątku Patków Ruski w 1862 r. Nowy właściciel - Arkadiusz Grodzicki nazwał go od imienia swego ojca - Józefowem. W majątku wybudował dwór, budynki gospodarcze oraz mieszkania dla służby. Założył piękny sad i park. Majątek liczył 380 hektarów.

Po II Wojnie Światowej majątek został rozparcelowany przez władzę ludową, a to co pozostało państwo początkowo wydzierżawiło, a następnie sprzedało Aleksandrowi Runkiewiczowi (przybył z kresów wschodnich). Początkowo rodzina zamieszkała we dworze, który coraz bardziej podupadał, a następnie został rozebrany. Ten sam los podzieliły inne zabudowania. Rodzina Runkiewiczów do dziś jest właścicielem majątku.

Jedyną ostałą budowlą jest zabytkowy spichlerz z 1930 r., przebudowany w 1967 r. na budynek mieszkalny.

Wokół pozostałości parku krajobrazowego, m.in. piękne, stare kasztanowce.

Więcej informacji można znaleźć na stronie bloga właścicieli.

Patków Prusy

Pierwsze wzmianki o Patkowie Prusach znajdują się w księgach drohickich z 1540 r., kiedy to właścicielem był Andrzej Padkowski herbu Prus, sędzia ziemski mielnicki. Majątek był w posiadaniu kolejno Kuczyńskich, Starzyńskich, Dzięciołowskich i w końcu Kopciów. W czasie II wojny światowej ówczesny właściciel Stanisław Kopeć został przez Niemców aresztowany, wywieziony i prawdopodobnie zgładzony w obozie koncentracyjnym. W 1945 r. majątek został przejęty przez Skarb Państwa i rozparcelowany.

W majątku istniał drewniany dwór oraz zabudowania gospodarcze. Adolf Kopeć założył tu hodowlę koni arabskich. Po parcelacji w roku 1945 majątek przestał istnieć, a dwór i zabudowania zostały z czasem rozebrane i zniszczone. Zachowała się jedynie piwnica i studnia.

Obecnie właścicielem jest prof. Wojciech Wawrzyński, który kilkadziesiąt metrów od oryginalnego posadowienia dworu wybudował dom stylem przypominający oryginalną budowlę sprzed lat. Upamiętnił również pobyty w majątku Stefana Żeromskiego granitową płytą.

Bibliografia:

1. "Łosice i okolice. Przewodnik turystyczny". Ryszard Chojecki; Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej, Lublin i Biała Podlaska 1983.
2. www.zabytki.pl
3. prof. dr hab. inż. Wojciech Wawrzyński - korespondencja