nagłówek "Avorum respice mores" (Bacz na obyczaje przodków) – dewiza herbowa przysługująca jedynie hrabiom Ledóchowskim h. Szaława link nagłówka

Niemojki

Maciej KobylińskiNiemojki to duża wieś na południowym Podlasiu. Położona wśród morenowych wzgórz o bardzo malowniczym krajobrazie, 7 km na północ od Łosic, przy dawnym trakcie Łosice - Drohiczyn.

Niemojki - właściciele

Niemojki - kościół

Wymieniana jest już w dokumentach z XV w. W roku 1428 książę Witold darował Niemojki Mikołajowi Nasucie, którego uczynił swoim wojewodą na Podlasiu i nadał mu godność starosty drohickiego i mielnickiego. W roku 1432 książę Zygmunt Kiejstutowicz po bitwie pod Oszmianą potwierdził nadanie wsi Nasucie. Następnie Niemojki przeszły w posiadanie starosty drohickiego, Piotra Kiszki, administratora dóbr międzyrzeckich i właściciela miejscowości Ciechanowiec, Sterdyń i Sokołów na Podlasiu. Wybudował on w roku 1448 pierwszy kościół, który został zniszczony w 1657 roku.

Niemojki - kościół

Niemojki - kościół

W centralnej części wsi znajduje się kościół klasycystyczny pod wezwaniem św. Piotra i Pawła. Zbudowany w 1783 roku, ufundowany został przez Jakuba Ciecierskiego, podstolego drohickiego. W 1905 r. restaurowany staraniem ks. Juliana Rostowskiego. Posiada bardzo oryginalną fasadę parawanową, rozczłonkowaną dwiema parami pilastrów toskańskich dźwigających belkowanie z tryglifowvm fryzem.

Niemojki - ołtarz główny<

Ołtarz główny klasycystyczny z elementami rokokowymi i późnobarokowymi, rzeźbami św. Piotra i Pawła po bokach, a aniołów w szczycie (druga połowa XVIII wieku). Ołtarze boczne późnobarokowe z końca XVIII wieku. Klasycystyczna ambona, chrzcielnica i bogate wyposażenie (sprzęty i szaty liturgiczne) głównie z XVIII wieku. W sali parafialnej obraz Józefa Buchbindera.

Niemojki - cmentarz

Niemojki - katakumby Niemojki - katakumby Niemojki - katakumby

Na cmentarzu klasycystyczne katakumby z 1838 r. z grobami rodziny Faytów i Dobrzyńskich oraz grób poetki Wacławy z Grodzickich Czachowskiej (1885-1950).

Niemojki - Stefan Żeromski

Stefan Żeromski

W Niemojkach i pobliskim Patkowie Ruskim często bywał Stefan Żeromski w okresie pobytu w Łysowie (1889-1890), a swoje wrażenia odnotował w "Dziennikach".

Niemojki - Izbia Pamięci Narodowej

W budynku szkoły mieści się Izbia Pamięci Narodowej (służy jednocześnie za pracownię historyczną). Eksponowane są tam bogate zbiory archeologiczne, etnograficzne, historyczne i biograficzne związane z ziemią łosicką (ok. 2000 eksponatów). Rozmaitość zbiorów jest imponująca - od rogowej motyczki, wyłowionej z Bugu i starosłowiańskich ozdób, poprzez zbiór militariów (m.in. karabele z XVI i XVII w.), pamiątki z okresu powstania styczniowego, kolekcję naczyń drewnianych, części rakiety V2. Obejrzeć można również przedmioty użytku codziennego, np. do wypieku chleba domowym sposobem. Na szczególną uwagę zasługuje zbiór pamiątek po poetce Wacławie Czachowskiej oraz dokumentacja wydarzeń ostatniej wojny i okupacji w tej części Podlasia.
Pierwsze eksponaty zaczęto tu gromadzić w 1960 r., jeszcze w starym budynku, poprzez Szkolne Koło Krajoznawczo-Turystyczne. W 1965 r. utworzono pierwszy kącik krajoznawczy poświęcony ziemi łosickiej, a w 1969 r. z posiadanych już eksponatów stworzono Izbę Pamięci. Założycielem Izby i jej pierwszym opiekunem była nauczycielka biologii, chemii i geografii, pani Barbara Wyczółkowska, która umiłowanie tradycji wyniosła z rodzinnego domu. Jej ojciec, Marian Wyczółkowski, był najsłynniejszym w okolicy zbieraczem pamiątek, znawcą historii swego regionu. On też, jako jeden z pierwszych, zakładał Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łosickiej, którego był prezesem. Zbierał również materiały do słownika gwar mazowiecko-podlaskich. Najbardziej jednak interesowało go gromadzenie reliktów przeszłości Podlasia i stworzenie muzeum.
Izbę licznie zwiedzają uczestnicy obozów wędrownych, wycieczki z Warszawy, Siedlec oraz sąsiednich szkół i gimnazjów. Figuruje ona w wydawnictwach książkowych, m.in. pisze o niej Barbara Wachowicz w "Ogrodzie młodości". Ze zbiorów Izby korzystało kilkanaście osób przygotowujących prace magisterskie o tym terenie.

Niemojki - jeziorko

Niemojki - jeziorko Niemojki - jeziorko

W lasku na pd-zach od miejscowości znajduje się śródleśne jeziorko.

Niemojki - stacja kolejowa

Niemojki - parowoz

W roku 1904 w Niemojkach pojawił się pierwszy pociąg relacji Siedlce - Czeremcha.

Bibliografia:

  1. "Łosice i okolice. Przewodnik turystyczny". Ryszard Chojecki; Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej, Lublin i Biała Podlaska 1983.
  2. "Mapa topograficzna Polski: Siedlce". Marta i Piotr Śliwińscy; Wojskowe Zakłady Kartograficzne, Warszawa 1997.
  3. "Powiat Łosicki". Starostwo Powiatowe w Łosicach.
  4. "Nadbużańskie relikwie". Tadeusz Nieścioruk; Tygodnik Siedlecki, 3 stycznia 2002.
powrót
Ojcowie serwisu Polinów
Łosice i okolice
Kobylińscy
południowe Podlasie
południowe Podlasie
Kobylińscy
Kobylińscy